Rehberlik Araştırma Merkezine müracaatlar üç şekilde yapılmaktadır:

    ▶ Okulun inceleme isteği (Okul seviyesine göre Eğitsel Değerlendirme İsteği Formu ile),

    ▶ Bireyin şahsen destek eğitim isteği (18 yaşından büyük ve zihinsel bir engeli olmayan bireyler),

    ▶ Velinin isteği şeklinde olmaktadır.

    ▶ Bireyin/velisinin ya da okulun yazılı başvurusu,

    ▶ Okula/kuruma kayıtlı öğrenciler için ilk incelemede “Eğitsel Değerlendirme İsteği Formu”, yeniden incelemelerde ise “Bireysel Gelişim Raporu”,

    ▶ Destek eğitim ile ilgili müracaatlarda Engelli Sağlık Kurulu Raporu,

    ▶ Birey ve velinin kimlik fotokopisi (İlk başvuru ve kimlikte değişiklik olması durumunda) 

    ▶ Vasi tayin edilmiş ise; • Mahkeme kararı, • Vasi belgesi, • Nüfus kayıt örneği belgelerinden birisi,

    ▶ Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine devam eden bireylere ait; • Dönem sonu bireysel performans değerlendirme formu • Aylık performans kayıt tabloları (kontrol edilmeli, dosyada saklanmamalıdır.)

    ▶ Öğrenciler, kendileri için hazırlanmış BEP’te belirlenen amaçlar doğrultusunda hazırlanan sorulardan sınav olurlar.

    ▶ Öğrencilere sınıf ortalamasından ve kendi ortalamalarından düşük not verilemez.

    ▶ Öğrencinin muaf olduğu fakat MEBBİS’in kabul etmediği derslerde de sınıf ortalamasının altında not verilemez.

   ▶ Kaynaştırma öğrencisi bulunan okullarda BEP geliştirme birimi oluşturulur. (BEP geliştirme biriminde müdür veya müdür yardımcısı başkanlığında, bir rehber öğretmen, kaynaştırma öğrencisinin sınıf öğretmeni, ilgili alan öğretmenleri, öğrenci velisi, öğrenci yeralır.)

2.      ▶ Okul Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yürütme Komisyonunca Özel Eğitim Gereksinimi olan öğrencilerin durumları ayrıntılı olarak görüşülür, yapılacak iş ve işlemler kararabağlanır.

3.      ▶ Okul müdürlüğü, alınan RHYK kararı ilgi tutularak İl/İlçe Milli EğitimMüdürlüğü ile destek eğitim odası açma onayı almak üzere yazışmayapar.

4.      ▶ Okulda BEP Geliştirme Birimi Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin 47.Maddesi gereği oluşturulup öğrenci bazında toplantılaryapılır.

5.      ▶ Okul BEP Geliştirme Birimince, destek eğitim odasında eğitim alacak öğrencinin derslerdeki eğitim performansı, hangi derslerden veya becerilerden haftada kaç ders saati alacağı tespitedilir.

6.      ▶ Okul BEP Geliştirme Birimi toplantılarında öğrenci velisinin ve sınıf/şube rehber öğretmeninin, dersine giren tüm öğretmenlerin görüşü mutlaka alınmalı ve karar tutanağında belirtilmelidir. Veli, öğrencisinin destek eğitim hizmeti almasını istemiyorsa bu durum Okul BEP Geliştirme Birimi toplantı tutanağında kararaltına alınmalı ve ayrıca veliden bu durumu belirten dilekçealınmalıdır.

Not: 1. BEP toplantısında sadece öğrenciler ile ilgili eğitim performansı alınmak üzere karar alınarak 2. BEP toplantısının tarihi belirlenir. 2. BEP toplantısında destek eğitim konularıgörüşülür.

7.      ▶ Destek Eğitim Odasında verilecek eğitim hizmetiyle ilgili tüm planlamalar okul yönetiminceyapılır.

8.      ▶ Kaynaştırma öğrencilerinden destek eğitim odası ihtiyacı olanlar için ekteörnekleri sunulan gerekli evraklar hazırlanarak okul/kurum müdürlüğü tarafından DYS üzerinden İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Özel Eğitim ve Rehberlik bürosuna gönderilir. Tüm evraklar tek seferdegönderilecektir.

Tüm bu işlemlerin yapılmasının ardından öğrencinin destek eğitim odasından yararlanacağı saatler; sınıf öğretmeni, destek eğitim verecek öğretmen ve veliye okul yönetimince yazılı olarakbildirilir

    ▶ Çocuklar için özel gereksinim raporunun kısaltması ÇÖZGER olarak geçmektedir ve yeni yönetmeliğe göre “Sağlık Kurulu Raporları”nın yerine gelmiştir. Artık “Sağlık Kurulu Raporu” değil “ÇÖZGER” verilecektir. 

    ▶ 20 Şubat 2019 tarihli 30692 sayılı Resmi Gazete ’de yayınlanan Yönetmelik ile Engelli Sağlık Kurulu Rapor süreçleri ve raporun içeriği değişmiştir. Bunun yanı sıra çocukların değerlendirmelerine ve rapor sürecine yeni bir yaklaşım getirmiştir. Bunlara özet olarak göz atmak gerekirse: 

     ▶ ÇÖZGER ile gelen değişikliklerin en önemlilerinden biri çocuk ve erişkinler için verilecek raporların ayrılmış olmasıdır. Yani 18 yaşından küçük çocuklar bu yönetmelik kapsamındadır. 

    ▶ ÇÖZGER Yönetmeliği’nin amacı, çocukluk döneminin gelişim süreci nedeni ile erişkin dönemden farklılık göstermesinden dolayı özel gereksinimleri olan çocukların gereksinimlerini erişkinlerden farklı şekilde belgelenerek sağlık, eğitim, rehabilitasyon, diğer sosyal ve ekonomik haklara, hizmetlere erişimlerinin sağlanmasıdır. Ayrıca erişkinler esas alınarak hazırlanmış olan mevcut engelli sağlık kurulu raporları hakkında yönetmelikte çocuk yaş grubuna dair özel düzenlemelerin bulunmaması; bebeklik ve erken çocukluk (0-3) döneminde gelişimsel sorunları olan çocuklarda ağır engelliğin tanımında yaşanmakta olan güçlükler; değerlendirme farklılıkları; seyri iyi bilinen ve ağır engellilik yaratabilen hastalıkların veya sendromların tanısını almış çocukların değerlendirmesinin yapılabilmesi için ÇÖZGER standart değerlendirme süreçlerine ihtiyaç duyulmaktadır. ÇÖZGER Yönetmeliği Özel Gereksinimleri Alanları Kılavuzu (Ek 2) ÇÖZGER için yapılacak olan değerlendirmenin temel yöntem, ilke ve kıstaslarını açıklamaktadır. 

    ▶ Çözger’ de yer alan özel gereksinim; çocuğun toplumsal yaşama eşit katılabilmesi için bedensel ya da gelişimsel işlev kısıtlılığı olmayan bireylerden farklı sağlık, eğitim, rehabilitasyon, cihaz, ortez, protez, çevresel düzenlemeler ve diğer sosyal ve ekonomik haklara ve hizmetlere gereksiniminin olmasını ifade etmektedir. ”Özel Gereksinimi Var.”, “Hafif Düzeyde Özel Gereksinimi Var. “Orta Düzeyde Özel Gereksinimi Var.”, “İleri Düzeyde Özel Gereksinimi Var.”, “Çok İleri Düzeyde özel Gereksinimi Var.”, “Belirgin Özel Gereksinimi Var.” ya da “Özel Koşul Gereksinimi Var.” olan çocuk yasal düzenlemelerde “engelli” olarak nitelendirilen bireydir. Mevzuata uyum arandığında Ek-3'te yer alan derecelendirmeden yararlanılır.

    ▶Toplumsal yaşama katılım kısıtlılığı ise bireyin toplumsal yaşamda nitelikli ve tam olarak yer alamaması, yaşama kabul ve dahil edilmesinde güçlükler yaşaması, mevcut olan işlev kaybının çevresel etmenlerden etkilenmesi sonucunda, çocuğun etkinlik ve yaşama katılımının yaşıtlarından daha az nitelik ya da nicelikte olmasını ifade etmektedir. 

  ▶ Engelli çocuklar için engel oranları kaldırılmıştır. Artık aynı engel ve durumdaki çocuklar için farklı yüzdeler hesaplanması gibi karışıklıklar olmayacaktır.  

  ▶ Ayrıca bu sistemde zeka geriliği, mental motor retardasyon gibi kişiyi veya ailesini rencide edecek, haysiyeti örseleyecek, önyargıya veya ayrımcılığa sebep olacak tanımlamalar rapordan kaldırılmış yalnızca Özel Gereksinim Alanlarının belirtilmesi gerektiği söylenmiştir. Tanıları yazarken de bu terimlerin kullanılmaması gerektiği vurgulanmıştır.  

   ▶ Raporda Engellilik kelimesi yerine özel gereksinim kullanılmaktadır ve ağır engelli ibaresi de kullanılmamaktadır.  

   ▶  Doğrudan Down sendromlu çocukları ve ailelerini etkileyecek değişiklikler ise şu şekildedir: 

▶ Mozaik Down sendromlu olmayan tüm Down sendromlu çocuklara; 

§  Rapor; tanı kesinleşir kesinleşmez verilebilecektir.  ÇÖZGER ekinde Kalıtsal hastalıklar başlığının altında özellikle Down Sendromu ile ilgili bir örnek verilmiştir ve “Örneğin doğumda mozaik olmayan Down sendromu tanısı almış bir çocuk için gelişimsel gerileme ya da başka patoloji beklenmeden doğumdan itibaren ÇÖZGER verilebilir” demiştir. 

§      ▶ Rapor  ÇÖZGER veren uzmanlar tarafından sürekli olarak da verilebilecektir. Sürekli rapor için Çözger yönetmeliğinde şöyle yazmaktadır: 

“Çocuğun gereksinim durumunun sabit kalması veya artması söz konusu olan hastalıklar için sürekli rapor düzenlenir.”[1] . Ayrıca Yönetmelik Ek 2 Temel İlkelerde Şöyle yazmaktadır: Çocuğun durumu nadiren 2 yıl kadar kısa sürede değişecektir. Bu nedenle Ek-2'de belirtilen durumlar dışında ÇÖZGER en az 2 yıl süreli verilir. Çocukların özel gereksinimlerinin hızla değişmeyeceğini düşünüldüğü durumlarda çocukların, ailenin ve Çözger kurumları çalışanlarının süreçteki zaman ve iş gücü kaybı gözetilerek rapor daha uzun süreli ya da sürekli olarak verilebilir. 

  ▶ Sosyal haklar için Ağır Engellilik durumuna karşılık gelen ifadeler: “Çok ileri düzeyde Özel Gereksinimi Var”, “Belirgin ÖGV” ve  “Özel koşul gereksinimi var (ÖKGV)” [2]

§    ▶ Down Sendromlu çocuklardan Mozaik Down sendromlu olanlar hariç hepsine ÖKGV olarak rapor verilecektir. Yani sosyal yardımlara başvurabilmenin bir ön koşulu olan raporlardaki ağır engellidir, ya da değildir karmaşası çözülmüştür.  Ayrıca yukarıda bahsettiğimiz gibi engellilik oranı da ortadan kaldırılmıştır.  

§      ▶ Yine ÇÖZGER ile rapor alma sürelerini hızlandırmak için ÇÖZGER Kurullarına süre kısıtlaması getirilmiştir. Raporlar kişinin başvuru tarihinden itibaren en geç otuz gün içerisinde tamamlanarak ilgiliye verilecektir. [3] 

§      ▶ Mozaik Down sendromunda ise Çözger’in ilgili alanlarında gereksinim değerlendirilmesi yapılması gerekmektedir. Rapor süresine ise ÇÖZGER veren uzmanlar karar verecektir. 

▶ Yönetmelikle ilgili daha detaylı özet bilgiye aşağıdan, yönetmeliğin tamamına ise http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/02/20190220-1.htm adresinden ulaşabilirsiniz.  

    ▶ Raporların teslim alınması bireyin velisi ya da vasisi tarafından yapılabilir.

    ▶ Zihinsel yetersizliği olmayan  ve  18  yaşından  büyüklerin  işlemleri  ise  kendisi  tarafından  yapılabilir.

    ▶ Destek Eğitim Rapor sorgulama ekranına ulaşmak için aşağıdaki adrese tıklayınız.

https://www.turkiye.gov.tr/milli-egitim-ozel-egitim-degerlendirme-kurul-raporu-destek-egitim-raporu-sorgulama